Từ những năm 2000 tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu xuất hiện rõ, các tần suất lũ lớn hoặc khô hạn kéo dài của các lưu vực sông đã thường xuyên xảy ra, đặt ra yêu cầu trong công tác vận hành hồ chứa phải giảm lũ cho hạ du và tích được đầy hồ cho mùa cạn, đảm bảo an toàn các hạng mục công trình của hồ chứa là nhiệm vụ cấp thiết và yêu cầu trong công tác vận hành an toàn hồ đập: Có công nghệ vận hành lũ, cập nhật điều kiện khí tượng, thủy văn và khả năng làm việc thực tế các hạng mục công trình, định kỳ kiểm tra, kiểm định an toàn hồ, đập. Từ thực tế đó SBA đã có các bước chuẩn bị từ khi xây dựng nhà máy thủy điện Krông H’năng.

Sau khi nhà máy thủy điện Krông H’năng đưa vào vận hành, Công ty đã chuyển bộ phận kỹ thuật công trình thành Trung tâm Tư vấn và Kiểm định an toàn đập (TTTV) năm 2013 theo Quyết định 03/13/QĐ-S3-HĐQT ngày 12/03/2013 của Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Sông Ba.

Năm 2017 Phòng Nghiên cứu và Phát triển (P.NCPT) tiếp tục được thành lập theo Quyết định 07/17/QĐ-S3-HĐQT của Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Sông Ba để nghiên cứu thực hiện các đề tài vận hành xả lũ tự động cho đơn hồ và liên hồ; về chống xâm nhập mặn, xâm thực bờ biển hoặc chống ngập các khu đô thị và các đề tài khác.

Thời gian qua, TTTV và P.NCPT kết hợp các bộ phận khác trong Công ty đã thực hiện nhiều hợp đồng về dịch vụ tư vấn: Lập dự án, thiết kế các công trình thủy điện có quy mô cấp II; Kiểm định an toàn đập; Lập phương án phòng chống lũ lụt hạ du; Công tác vận hành an toàn hồ chứa trong mùa lũ; Đo mực nước hồ; Công nghệ điều tiết lũ, …

Công tác kiểm định đã được TTTV thực hiện đầy đủ các nội dung liên quan theo quy định Thông tư số 34/2010/TT-BCT, ngày 07/10/2010 của Bộ Công Thương về quy định quản lý an toàn đập của công trình thủy điện. Với năng lực, kinh nghiệm và trách nhiệm của đơn vị cũng đang quản lý vận hành an toàn hồ đập, TTTV đã tính toán, phân tích, đánh giá đầy đủ mức độ an toàn các hạng mục công trình và bằng tâm huyết với cộng đồng xã hội, TTTV đã có những kiến nghị rất cụ thể với Chủ đập để quản lý và vận hành đập trong thời gian đến được tốt hơn.

TTTV đã và đang thực hiện kiểm định an toàn đập nhiều Công trình thủy điện ở địa phận các tỉnh Miền Trung và Tây Nguyên. Gần đây TTTV đã hoàn thành dịch vụ tư vấn kiểm định an toàn đập thủy điện: A Roàng, công suất lắp máy Nlm = 7,2 MW, tỉnh Thừa Thiên Huế; Ia Grai 2, Nlm = 7,5 MW, tỉnh Gia Lai, …

Kiểm định đập tràn Nhà máy thủy điện A Roàng (tháng 10/2017)

Kiểm định đập tràn Nhà máy thủy điện Ia Grai 2 (tháng 08/2018)

Kiểm định đập đất Nhà máy thủy điện Ia Grai 2 (tháng 08/2018)

Tư vấn giải pháp xử lý bền vững cho Nhà máy thủy điện A Roàng (Mặt bằng tổng thể giải pháp xử lý)

Hình ảnh thi công kênh thông dòng 1 Nhà máy thủy điện A Roàng (tháng 11/2017)

Phòng Nghiên cứu và Phát triển đã có những kết quả tốt, như nghiên cứu công nghệ vận hành điều tiết lũ, chế tạo thiết bị giảm chấn để đo mực nước hồ tự động với độ chính xác 0,1 mm, thiết bị đo mưa tự động, thiết bị đo độ mở cửa van cung bằng công nghệ laser sai số ≤ 3,0 milimét, SBA đã tư vấn giới thiệu, chuyển giao đến các Chủ đập có nhu cầu để ứng dụng, nâng cao hiệu quả vận hành.
Hiện nay SBA đang nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ cấp tỉnh năm 2018 về Giải pháp vận hành xả lũ liên hồ lưu vực sông Ba để mực nước hạ du trên địa bàn tỉnh Phú Yên hợp lý nhất theo Quy trình vận hành liên hồ đã được UBND tỉnh thông qua. Thực hiện đề tài này, SBA đã lắp đặt thiết bị đo mực nước thủy triều tại Đà Diễn, đo mực nước sông Ba tại Phú Lâm và đang lắp tại Củng Sơn, đạt độ chính xác 2,0 mm. Thực hiện các hợp đồng tư vấn về lắp đặt thiết bị đo mực nước hồ đạt độ chính xác 1,0 mm cho hồ chứa nước Định Bình và Nhà máy thủy điện Đăk Mi 4C. Lắp đặt thiết bị đo mưa tự động tại các Nhà máy thủy điện Sông Côn 2, Đăk Mi 4, Sông Bung 4A, Sông Bung 5A, Sông Bung 6, … Đặc biệt SBA đã mạnh dạn nghiên cứu và đang lắp đặt thiết bị đo mực nước hồ đạt độ chính xác 0,1 mm cho Nhà máy thủy điện Lai Châu.

  Lắp đặt thiết bị đo mực nước độ chính xác 1,0 mm tại hồ chứa nước Định Bình

Lắp đặt thiết bị đo mực nước hồ thủy điện Đăk Mi 4A

Nghị định Chính phủ số 114/2018/NĐ-CP, ngày 04/09/2018 về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước, thay thế nghị định số 72/2007/NĐ-CP đã có những yêu cầu cao hơn trong công tác quản lý an toàn hồ đập như: Quy định trong công tác phòng chống thiên tai yêu cầu phải quan trắc mưa trên lưu vực, dự báo được lũ, khả năng gia tăng mực nước hồ. Nghị định cũng yêu cầu phải đánh giá đầy đủ đúng bản chất hiện trạng làm việc của đập, hồ chứa trong công tác kiểm định an toàn đập, rút ngắn khoảng cách giữa các lần kiểm định xuống còn 5 năm cho tất cả hồ chứa vừa và lớn. Những yêu cầu này là cần thiết để vận hành an toàn đập, hồ chứa trong điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay.

Để giảm thiểu tác động tiêu cực và tăng tác động tích cực cho vùng hạ du, thượng lưu đập, nâng cao chất lượng trong quản lý an toàn hồ đập và tích được nước đầy hồ sau mỗi trận lũ, góp phần tạo sự bình an nhân dân vùng hạ du là mục tiêu SBA đã và đang thực hiện tự động mọi việc để hướng đến công nghệ 4.0 trong vận hành điều tiết lũ cho hạ du. Chắc chắn công nghệ này sẽ mang đến sự bình yên cho đồng bào, sự an tâm cho chính quyền địa phương và hiệu quả cho Chủ hồ.