Đúng 24 giờ ngày 18/8/2020, tổ máy H3 – Dự án mở rộng Nhà máy thủy điện Khe Diên kết thúc tốt đẹp giai đoạn vận hành thử thách 72 giờ. Thời khắc quan trọng đánh dấu hoàn thành giai đoạn xây lắp và thử nghiệm của công trình, tổ máy chính thức được đưa vào vận hành. Sau thời gian gần 13 tháng từ ngày khởi công xây dựng và gần 65 ngày kể từ ngày lắp đặt tổ máy, với rất nhiều sự cố gắng, nỗ lực và vượt khó, toàn thể CBNV SBA và các Nhà thầu, các Đối tác đã vỡ òa trong niềm vui mừng, hạnh phúc.

Thời khắc kết thúc vận hành thử thách 72 giờ

Có được kết quả tốt đẹp này, SBA và các Nhà thầu tham gia dự án đã rất nỗ lực, vượt khó trong những giai đoạn đầy thử thách, khó khăn trong suốt thời gian qua.

Ngày 01/7/2019 (giai đoạn giá điện mùa mưa), SBA đã cho dừng 2 tổ máy H1 & H2, bắt đầu tháo dỡ một phần tuyến ống áp lực đường kính 1,4m để thay thế bằng các cấu kiện ống chế tạo mới đường kính 2,0m. Công việc này tuy không phức tạp về mặt kỹ thuật, nhưng rất khó khăn về điều kiện mặt bằng thi công hẹp, dốc và bị giới hạn về tiến độ cho việc thi công chế tạo ống mới, lắp đặt thay thế, phải hoàn thành trước ngày 01/11/2019 để đảm bảo tiếp tục vận hành phát điện tổ máy H1, H2 hiện hữu cho giá điện cao điểm mùa khô. Để đảm bảo trong khoảng tiến độ cho phép, SBA phải tính toán lựa chọn phương án, giải quyết tất cả các vấn đề khó khăn cho các Nhà thầu: Mua sắm, cung cấp toàn bộ vật tư chính, chuyển đến công trường cho việc gia công chế tạo đường ống mới; mở rộng đường vận chuyển, san ủi mặt bằng làm xưởng chế tạo. Đồng thời các Nhà thầu xây dựng, Nhà thầu thi công phần cơ khí SONGTIEN., Jsc đã phải làm tăng ca liên tục trong gần 90 ngày. Với sự nỗ lực của các bên, đến ngày 09/10/2019, tuyến ống đã được thử nghiệm áp lực thành công, hoàn thành hạng mục công trình đưa vào sử dụng trước tiến độ 21 ngày. Đây là thành công giai đoạn 1 của Dự án.

Công tác gia công cấu kiện ống áp lực tại công trường

Tuyến ống áp lực cho tổ máy H3 sau khi hoàn thành

 Theo tiến độ GANTT của dự án, để đạt mục tiêu đưa tổ máy H3 vào vận hành trong tháng 6/2020, thì tiến độ cung cấp thiết bị đồng bộ cho tổ máy quyết định tiến độ công trình. Sau gần 45 ngày tổ chức lựa chọn nhà thầu cung cấp thiết bị, với mục tiêu mua được thiết bị chất lượng tốt có giá thành hợp lý nhất, SBA đã mời nhiều Nhà cung cấp có thương hiệu, có năng lực tốt của Ấn Độ, Áo, Trung Quốc, Bulgaria, … để tham gia chào thầu. Sau khi đánh giá kỹ lưỡng về mặt kỹ thuật và thương mại, SBA đã mời Nhà thầu VAPTECH Ltd., (Bulgaria) đàm phán, thương thảo. Trong gần 15 ngày làm việc, hai bên đã đàm phán thành công, các vấn đề kỹ thuật đã được chốt lại, giá ký hợp đồng đã giảm gần 23% giá dự thầu, thấp hơn nhiều so với giá dự thầu của nhà thầu xếp hạng thấp kế tiếp, thiết bị được bảo hành trong 24 tháng vận hành. Khi kết thúc đàm phán, VAPTECH đã có trao đổi bên lề, rằng đây là giá cạnh tranh thấp nhất mà họ đã từng cung cấp tại thị trường nước ngoài từ trước đến nay. Ngày 26/3/2019, SBA và VAPTECH đã ký kết hợp đồng. Theo đó, tiến độ cấp hàng đến Cảng Đà Nẵng sẽ trước ngày 12/4/2020.

Lễ ký kết hợp đồng

SBA kiểm tra, chứng kiến nghiệm thu xuất xưởng tại Bulgaria tháng 2/2020

Trong lúc mọi công việc của dự án đang được thực hiện theo kế hoạch, thì tình hình dịch bệnh Covid – 19 đã bùng phát phạm vi trên diện rộng nhiều nước trên thế giới từ tháng 2/2020. Cho nên, dù thiết bị Vaptech đã được sản xuất, nghiệm thu và chuyển lên tàu đúng kế hoạch, nhưng do ảnh hưởng của dịch bệnh, các hãng tàu vận chuyển đã không thể cập cảng, xuất cảng qua nhiều nước, dẫn đến bị chậm trễ tiến độ giao hàng. Cho đến ngày 31/5/2020, tàu mới cập được Cảng Đà Nẵng.

SBA đã chuẩn bị sẵn sàng các thủ tục về thông quan, kiểm định và vận chuyển. Sau 04 ngày hàng cập cảng, thiết bị đã được vận chuyển an toàn về đến công trường vào ngày 04/6/2020.

Nhận và vận chuyển thiết bị về công trường

VAPTECH yêu cầu rất nghiêm ngặt về điều kiện bảo quản và lắp đặt. Trước khi bắt đầu lắp đặt, đại diện VAPTECH phải trực tiếp kiểm tra điều kiện mặt bằng, đế móng xây dựng, kiểm tra công cụ dụng cụ thi công và cả nhân lực thi công lắp máy. Ngày 12/6/2020, đại diện Vaptech tại Việt Nam đã đến công trường kiểm tra và xác nhận. Công tác lắp máy do chính CBNV của SBA thực hiện, nên mọi công việc chuẩn bị liên quan đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, sẵn sàng. Vì vậy đến ngày 14/6/2020, công việc lắp máy chính thức đưa cấu kiện đầu tiên vào lắp đặt.

Lắp đặt tuabin

Lắp đặt máy phát

Lắp đặt, đấu nối cáp lực máy phát

Tổ máy sau khi lắp đặt hoàn thiện

Khó khăn nhất đối với dự án là chuyên gia nhà cung cấp không thể đến công trình vì dịch bệnh Covid – 19. Để giải quyết một phần cho tình huống bất khả kháng này, VAPTECH đã thuê 01 kỹ sư tự động hóa tại Việt Nam để làm trung gian giải quyết công việc tại hiện trường, không có kỹ sư phụ trách về lắp máy và kỹ sư điện nhất thứ, hệ thống điện. Bên cạnh đó, chênh lệch múi thời gian gần 4 giờ giữa Việt Nam và Bulgaria cũng là một trở ngại lớn về đồng bộ thời gian làm việc giữa 2 bên.

Khó khăn về mặt ngôn ngữ, lệch múi giờ và 2 bên trao đổi, thực hiện, xác nhận kết quả từ xa qua phương thức camera, Zoom meeting và Zalo chat. Vấn đề này đã ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ dự án, công việc phải thực hiện cẩn thận từng bước thi công, từng giai đoạn thử nghiệm và phải chờ đợi xác nhận kết quả thực hiện trước khi thi công bước tiếp theo nên không thể nhanh như dự kiến ban đầu của SBA. Do vậy, CBNV SBA làm việc phải tăng gấp đôi công sức, làm việc liên tục gần 12 – 16 giờ / ngày thì mới kịp được tiến độ đề ra.

Bên cạnh đó, có một số hạng mục công việc phần xây dựng với tính chất thi công khó như: Xử lý chống sạt trượt hố móng mố néo MN22, bê tông kênh xả hạ lưu nhà máy, bê tông móng thiết bị trong nhà máy. Mặc dù SBA đã có nhiều giải pháp hỗ trợ, đôn đốc nhưng Nhà thầu xây dựng vẫn không đáp ứng được tiến độ yêu cầu. Để đảm bảo thi công hoàn thành đồng bộ phần xây dựng và phần thiết bị, SBA đã phải xử lý, thuê các đội nhân công khác vào công trình, trực tiếp điều hành và hướng dẫn kỹ thuật thi công. Nhờ đó, tiến độ thi công phần xây dựng các hạng mục đã đáp ứng được tiến độ chung của Dự án.

Ngày 16/7/2020 thiết bị đã được lắp đặt xong, nhưng do ảnh hưởng dịch bệnh, đến ngày 26/7/2020 các công việc liên quan thí nghiệm, hiệu chỉnh chương trình điều khiển và hệ thống Scada mới đủ điều kiện thử nghiệm tổ máy.

Đúng tại giai đoạn cao điểm của dự án là cài đặt chương trình, thí nghiệm, thử nghiệm hiệu chỉnh tổ máy, thì dịch bệnh Covid – 19 đã bùng phát tại Đà Nẵng từ ngày 25/7/2020. Mọi công việc đi lại của CBNV SBA và các Nhà thầu đều bị hạn chế hoặc không đi lại được, phải sắp xếp điều kiện ăn ở, làm việc và phải chia lại ca kíp thi công đảm bảo yêu cầu giãn cách xã hội.

Đến ngày 28/7/2020, TP. Đà Nẵng có Quyết định bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội và các ngày tiếp sau đó, một số huyện của tỉnh Quảng Nam cũng bắt đầu giãn cách xã hội, cách ly các cung đường, một số ngã đường đi đến công trường đã bị ngăn cách, hạn chế đi lại.

Tưởng chừng dự án phải tạm dừng thi công, dừng công việc thử nghiệm tổ máy cho đến khi hết thời hạn qui định giãn cách xã hội mới có thể bắt đầu lại được. Tuy nhiên, Ban Lãnh đạo SBA đã họp phân tích, đánh giá tình hình: Dịch bệnh có thể kéo dài, khi các Nhà thầu rời công trường sẽ khó có thể quay lại trong thời gian gần tiếp đến; nếu không vận hành thử nghiệm kiểm tra tổ máy được trong giai đoạn này, sẽ không thể kiểm soát được tình trạng thiết bị, sẽ không có thời gian dự phòng để xử lý nếu có trục trặc, do đó không thể đảm bảo chắc chắn tổ máy H3 sẽ được đưa vào vận hành thương mại vào đầu tháng 11/2020 (bắt đầu giá điện mùa khô). Vì vậy, Lãnh đạo SBA đã mạnh mẽ quyết định với sự cẩn trọng cần thiết: Đầu tiên công trường phải thực hiện nghiêm qui định về phòng, chống dịch bệnh, đảm bảo thi công trong điều kiện giãn cách xã hội; thực hiện từng bước thử nghiệm với phương châm phải an toàn, chắc chắn từng bước; đối với các đơn vị không thể cử người đến công trường thì có giải pháp làm việc, chứng kiến thử nghiệm, nghiệm thu từ xa trong điều kiện đảm bảo thông tin đầy đủ, kịp thời.

Thực hiện chủ trương đó, từ ngày 01/8/2020, ban điều hành của SBA tại công trường đã tổ chức thực hiện thử nghiệm đơn động từng hệ thống thiết bị điều tốc, van đĩa, hệ thống dầu bôi trơn, nước kỹ thuật; ngày 03/8/2020, nạp nước vào tuabin thử nghiệm van đĩa, điều tốc trong điều kiện có nước. Đến ngày 06/8/2020, đã thử nghiệm vận hành khởi động lần đầu tổ máy thành công, với mọi thông số vận hành trong giới hạn cho phép. Đây là bước thử nghiệm rất quan trọng trong công tác vận hành thử nghiệm, tuy hồi hộp nhưng SBA không quá lo lắng vì tự tin thiết bị tổ máy tốt, các hạng mục công trình xây dựng được thi công đảm bảo và do chính SBA lắp máy, giám sát nên kiểm soát tốt được tình hình. Các ngày tiếp sau đó, phía VAPTECH và đơn vị thí nghiệm VIPOTECH đã phối hợp hoàn thiện chương trình điều khiển và thí nghiệm, trước khi chuyển bước thử nghiệm tiếp theo.

Để đủ điều kiện thử nghiệm hòa lưới, thử nghiệm mang tải tổ máy. Ngày 11/8/2020, Nhà thầu VIDANA đã hoàn thành hệ thống SCADA kết nối Nhà máy với Điều độ B43. Lúc 16h50 ngày 12/8/2020, SBA đã tổ chức đóng điện xung kích thành công MBA 35kV ngăn tổ máy H3.

Họp Hội đồng nghiệm thu trước khi đóng điện TBA và thử nghiệm khởi động H3

Đóng điện xung kích thành công TBA 35kV ngăn H3

Theo đúng kế hoạch dự kiến, lúc 13h05’ ngày 13/8/2020, tổ máy H3 hòa thành công vào lưới điện. Tuần tự, cẩn thận từng bước tiếp theo, tổ máy H3 đã vận hành thử nghiệm mang tải và sa thải phụ tải từng mức công suất 25%, 50%, 75% và 100%, công việc đã kết thúc lúc 21h30 cùng ngày. Trong 1 ngày tiếp theo, các bên kiểm tra, hiệu chỉnh toàn bộ thiết bị, công trình để chuẩn bị cho bước thử nghiệm cuối cùng là vận hành thử thách 72 giờ tổ máy.

Được sự chấp thuận của các Đơn vị liên quan, lúc 14h05 ngày 15/08/2020, tổ máy H3 bắt đầu vận hành thử thách 72 giờ. Quá trình thử nghiệm suôn sẻ, thiết bị được giám sát, ghi chép số liệu kỹ lưỡng. Đến 14h05’ ngày 18/08/2020 tổ máy hoàn thành chương trình vận hành 72 giờ; tổ máy đã được vận hành tiếp tục đến 24h cùng ngày để các bên tiếp tục theo dõi, đánh giá về điều kiện lưới điện để có hiệu chỉnh chương trình điều khiển phù hợp nhất.

Kết quả đạt được đến hôm nay là thành quả xứng đáng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của toàn thể CBNV SBA và các Nhà thầu, đối tác. Đặc biệt sự bình tĩnh, không hoang mang, phân tích đánh giá tình hình khó khăn trở ngại do dịch bệnh Covid – 19, Ban Lãnh đạo SBA đã có giải pháp hợp lý, chỉ đạo, điều hành mạnh mẽ, linh hoạt, an toàn, đã mang lại kết quả tốt đẹp như mong đợi.

Ban Lãnh đạo SBA chân thành cảm ơn sự nỗ lực, sự thấu hiểu và đồng hành của toàn thể CBNV SBA, các Nhà thầu xây lắp, các Nhà cung cấp và các Đơn vị liên quan trong suốt quá trình thực hiện Dự án.